Aydın, Ege Bölgesi’nde yer alan güzel şehirlerimizdendir. Tarıma elverişli topraklara sahip olduğu için kestane, yerfıstığı, pamuk, zeytin, bamya, enginar, çilek, mısır, yemlik yonca birlikte yetiştirilebilir. “Aydın’ın neyi meşhur?” sorusuna tek bir cevap vermek gerekirse, incir nispeten ön plana çıkar. Türkiye genelinde yetiştirilen incirlerin yaklaşık üçte birini Aydınlı çiftçiler piyasaya sunar. Şehrin İncirliova ilçesi, büyük ve tatlı incirleriyle tanınır.
Yazı Başlıkları
Ege yöresinde dalgan adıyla bilinen ısırgan otu böbreklerden kalbe, damarlardan bağırsaklara kadar birçok organımız için faydalıdır. Aydın halkının severek tükettiği dalgan otu kavurması, sağlıklı şekilde doyabilmenin pratik bir yoludur.
Zeytinyağında soğan ve pırasayla kavrulan otlar, kırmızı biber ve kara biberle tatlandırılır. Yeterli ölçüde tuz atıldıktan sonra yemeğe yoğurt eklenmesi veya üzerine pişmiş yumurta eklenmesi mümkündür.
“Aydın’ın neyi meşhur?” sorusunun cevapları arasında, bölgeye has kırlı kızartması önemli bir yer tutar. İster sıcak ister soğuk servis edilebilen kızartmada patlıcan, soğan, yeşilbiber, domates ve sarımsak bulunur. Patlıcanların en fazla dörde bölünmesi ve uzun doğranması önemli bir detaydır. Görüntü itibariyle etsiz karnıyarığa benzeyen kızartma, üzerine yoğurt dökülerek sunulur.
Farklı yörelerde karnıkara olarak isimlendirilen börülce, Ege mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Aydın’la beraber İzmir’de de zeytinyağlı börülce tüketimi fazladır. Zeytinyağında kavrulmuş soğan ve domatesle pişen börülceler, çeşitli baharatlar ile tatlandırılabilir. Ayrıca börülce tazeyse doğranarak küçültülebilir. Kuru börülce kullanılıyorsa malzeme tüm kalır.
“Aydın’ın neyi meşhur?” diyenler, Ege ve Marmara bölgelerinde sakatat tüketiminin fazla olduğunu bilmelidir. Aydın’da yiyebileceğiniz sakatat yemeklerinin başında ise ciğer dolması gelir. Öncelikle yağlı perde olarak da bilinen karın zarı, tepsi üzerine yayılır. Küçük küpler halinde doğranıp haşlanan ciğerler, sade veya baharatlı iç pilavla karıştırılıp karın zarı içerisine doldurulur. Sarılarak kapatılan içi dolu zar, bulunduğu tepsiyle fırına verilir.
Bolama pilavı veya diğer ismiyle lok lok pilavı et, nohut ve pirinçle yapılır. Hazırlanışı zahmetli sayılabilir fakat Aydınlıların dilekleri yerine geldiği zaman pişirdiği özel bir yemektir. Öncelikle kuşbaşı dana eti, nohut, uzun doğranmış soğan ve küp küp doğranmış domates derin bir tepside haşlanır.
Etlerin dağılmaması için ocağın sıcaklığını ideal seviyede tutmak ve gereğinden çok su kullanmamak gerekir. Nohut ve et haşlandıktan sonra karışım içerisine pirinç eklenir. Etli – nohutlu pilav suyunu çektikten sonra yemeğe bir kaşık tereyağı ilave edilir ve karıştırılır. “Aydın’ın neyi meşhur?” sorusunun öne çıkan cevaplarından biri bolama pilavıdır.
Mutfak kültürü kadar seyahat detaylarıyla dikkat çeken Aydın’da gezilecek yerler fazladır. Şehri ziyaret ederek görebileceğiniz meşhur yerlerden birkaçı şöyledir:
Altınkum Plajı, yaz döneminde yerli ve yabancı turistlerin doldurduğu bir yerdir. Uzun sahil şeridinde rahatlıkla güneşlenmek mümkündür. Sular daima berrak ve az dalgalıdır. Yüzmek için ideal bir yer arayanlar Altınkum Plajı’nı değerlendirebilir. Didim’de bulunan Altınkum, Mersin ve İzmir’deki bulunan ve aynı ismi taşıyan plajlarla karıştırılmamalıdır.
İnşa edildiği dönem hakkında kesin bilgi bulunmayan kale, Nazilli’nin Esenköy civarındadır. Boş bir arazide yükselen küçük bir yapıdır. Mimari tarzından hareketle on yedinci veya on sekizinci yüzyılda inşa edildiği düşünülür. Eski fakat pek bilinmeyen yerler görmekten hoşlanıyorsanız Arpaz Kalesi’ne uğrayabilirsiniz.
İlyas Bey Camii, Didim’in Balat Köyü’nde bulunur. Menteşeoğulları Beyliği’nin o zamanki reisi olan İlyas Bey tarafından yaptırılmıştır. Türk – İslam mimarisinin günümüze ulaşan başlıca örneklerindendir. Ayrıca Milet harabelerinden toplanan antik taş blokları, caminin yapımında kullanılmıştır. İnşasında antik malzemeler kullanılan ve günümüz itibariyle tarihi eser olan bu cami dikkat çekicidir.
“Aydın’ın neyi meşhur?” sorusuna cevap alabileceğiniz başlıca yerler arasında Milet harabeleri bulunur. Didim ilçesinde bulunan harabeler, Antik Yunan medeniyetinin mimari açıdan sahip olduğu zenginliği yakından görmenize imkan sağlar. Bölgedeki ilk insan yerleşimi milattan önce 3500’lü yıllara uzansa da, bu güne ulaşan kalıntılar milattan önce 600’lü yıllara aittir.
