Doğa gezileri yaparken birbirinden güzel kelebekler de mutlaka karşınıza çıkıyor ve güzel renkleri mutlaka bakışlarınızı çekiyordur. Peki kelebeklerin türleri ve özellikleri nelerdir? merak ediyor musunuz? Doğamızdaki bu narin canlılarla ilgili bilgilendirici ve keyifli bir inceleme yazısına davet ediyoruz sizleri…
Yazı Başlıkları
Kelebekler eklembacaklılar familyasında bulunan, böcekler sınıfına ait bir türdür. Kutup iklimleri dışında dünyanın her yerinde görülebilirler. Her böcek türünde görüldüğü gibi kelebekler de altı bacağa sahiptir. Ana gövdesi 3 bölümden oluşur, bunlar; kafa, göğüs ve karındır. Ayriyeten 2 adet anteni ve 2 adet petek gözü bulunur. Pullardan oluşan 4 adet kanadı mevcuttur. Kelebeklerin görevi polenleri bitkiler arasında taşıyarak, çiçeklerin, meyvelerin ve sebzelerin yeni tohumlar üretmesine yardımcı olmaktır. Bu görev bitki dünyası için çok önemlidir.
Kelebeklerin yaşama döngüsü 4 evreden oluşur. Bunlardan ilki yumurta evresidir; dişi kelebeklerin yumurtalarını yapraklara bırakmasıyla başlar. Bu dönem 1-2 gün sürer ve yumurtlar kırılır. İkinci evrede tırtıl (larva) evresidir. Yumurtadan çıkan tırtıl 2 hafta süren bir zamanda 4-5 kere deri değiştirir. Sonraki evre koza (pupa) evresidir. Bu evrede tırtıl bir yaprağa baş aşağı olarak asılarak bir koza oluşturur ve 1 hafta bu kozanın içinde kalır. Türe göre bu süre 1 yıldan fazla da sürebilir. Son evre yetişkinlik evresidir ve kelebek kozadan çıkar.
Kelebeklerin mensup oldukları aileler aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır;
Cetosia Cyane (Leopard Lacewing) (Dantelkanat)
Genellikle Doğu Asya bölgesinde bulunan Malezya ve Çin, son zamanlarda genişleyen alanı sayesinde Singapur da görülen bir türdür. Boyutları orta ve büyüktür. Erkek ve dişi türleri arasında büyük farklar vardır; erkeklerin kanatlarının üst yüzeyi dişi kelebeklerin dikkatini çekebilmek için parlak sarımsı, turuncumsu veya kahverengidir. Dişilerin ise üst yüzeyi gri, beyaz, soluk yeşildir. İki cinsin de dış kenarı zikzak şeklinde dantele benzetilir. Bu yüzden adı dantel kanat anlamına gelen ‘‘Lacewing’’dir.
Idea Leuconoe (Büyük Ağaç Perisi Kelebeği)
Yurdu Güneydoğu Asya’dır fakat Kuzey Avustralya ve Güney Tayvan’da da bulunabilir. Güzel görünüşü sebebiyle sergilerinde bulunabilirler. Kanatları geniştir ve siyah noktaları bulunan yarı saydam beyazdır. Güzel bir uçuşu olduğu için diğer vahşi kuşlara yem olabileceği düşünülür fakat bu kelebek türü larvayken zehirli bitkilerle beslenir ve yırtıcı hayvanlar için tatsız bir hale gelir. Ayrıca bu özellik onu, avcılar için av olmaktan kurtarır.
Papilio memnon
Papilio memnon (Great Mormon)
Kelebek türleri içinde en büyük kelebeklerden biridir.
Hindistan ve Batı, güney ve Doğu Asya bölgelerinde yaşayan bu tür, oldukça büyük bir kelebek türüdür. 120-150 mm büyüklüğünde olabilir. Dişi türleri oldukça değişik biçimlere sahiptir. Genel olarak kadın türünden daha fazla bulunan erkek türlerinin kanat yüzeyleri siyahtır ve uç kısımları metalik bir mavidir. Yaygın olan ve insanların yaşam alanlarında sıkça bulunabilen bir türdür.
Parthenos sylvia (Clipper) (Hızlı)
Güney Asya’da bulunan Sri Lanka, Hindistan’ın güneyi, Avustralya’nın kuzeyinde bulunan Yeni Gine adasında yayılış gösteren bir türdür. ‘’ Clipper ’’ adını almasının sebebi olan kanatları, güçlü ve hızlıdır. Her iki cinsin de belli bir rengi yoktur, genellikle yeşil, mavi, kahverengi renklerinde olabilirler. İlk alan tercihleri yağmur ormanlarıdır, ikincil olarak nehirlerin yakınlarında, suya yakın yerlerde yaşarlar.
Vindula dejone (Cruiser)
Çoğunlukla Güneydoğu Asya’da bulunan Filipinler, Endonezya gibi ülkelerde yaşarlar. Kanat genişliği olarak dişi ve erkek türler benzer olsa da görünüş açısından farklılardır. Türün iki cinsi de parlak turuncu renge sahiptir, onları ayıran özellik erkeğin kanadının kenarında kahverengi şeritler varken, dişilerde bu şerit beyazdır. Habitatları için nehir kenarları, yollar gibi güneşli yerleri seçerler çünkü bu tür güneşi sever. Arka kanatlarında onları avlanmaktan kurtaran göz şeklinde desenler vardır.
Pachliopta aristolochiae (Common Rose) (Yaygın Gül)
Hindistan’dan Orta Çin’e kadar uzanan menzile sahiptir. Çoğunlukla Sri Lanka’da yaygın gül anlamına gelen ‘’Common Rose’’ adı kullanılır. Bu ad kanatlarında kırmızı rengin bulunmasından gelir. İki cinste de kadifemsi siyah zemin üzerinde, kanatların alt tarafında kırmızı noktalar bulunur. Erkek türlerinde bu noktalar kahverengiye dönüktür. İnsan popülasyonun bulunduğu ortamlarda yaşayabilirler.
