Teknolojinin hayatın her alanına nüfuz etmesiyle birlikte hukukun yeni bir alt dalı daha gelişti: Bilişim Hukuku. 2025 yılı itibariyle yapay zeka araçlarının kullanımı ile internetin yaygın kullanımı, sosyal medya platformlarının etkisi ve dijitalleşen yaşam biçimi, yeni suç tiplerini de beraberinde getirdi. Peki bilişim hukuku nedir, hangi fiiller bilişim suçu sayılır ve bu tür suçlarda ispat nasıl yapılır, yasal süreçler nasıl işler?
Yazı Başlıkları
Bilişim Hukuku Nedir?
Bilişim hukuku, bilgi teknolojileri ile ilgili hukuki ilişkileri ve uyuşmazlıkları düzenleyen hukuk dalıdır. Başta internet olmak üzere, bilgisayar sistemleri, dijital platformlar, elektronik deliller, kişisel veriler ve siber güvenlik konularını kapsar.
Bilişim hukuku şu alanları kapsar:
- Bilişim suçlarının cezai boyutu (Türk Ceza Kanunu ve özel kanunlar kapsamında)
- Elektronik delillerin toplanması ve kullanılması
- Kişisel verilerin korunması (KVKK)
- İnternet yayınlarının denetlenmesi
- E-ticaret ve dijital sözleşmeler
- Telif hakları ve dijital mülkiyet
Bilişim Suçları Nelerdir?
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK), özellikle 243 ila 245. maddeler arasında bilişim suçlarına dair düzenlemeler yer almaktadır. Ayrıca 5651 sayılı Kanun (İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Hakkında Kanun) da internet yayınları ve içeriklerin denetlenmesi açısından büyük önem taşır.
Başlıca bilişim suçları şunlardır:
- Bilişim Sistemine Girme (TCK 243): Yetkisiz bir şekilde bir bilgisayar sistemine girmek veya orada kalmak suç sayılır.
- Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme (TCK 244): Bilişim sistemlerinin çalışmasını engellemek, sistem içindeki verileri silmek, değiştirmek veya bozmak suçtur.
- Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK 245): Başkasına ait kart bilgilerini izinsiz kullanmak, kopyalamak veya satmak suç teşkil eder.
- Verileri Hukuka Aykırı Olarak Ele Geçirme (KVKK/TCK): Kişisel verilerin izinsiz toplanması, kaydedilmesi ve ifşa edilmesi durumunda cezai yaptırımlar uygulanır.
- İnternetten Hakaret ve Tehdit: Sosyal medya, forum ve benzeri dijital ortamlarda yapılan hakaret ve tehdit içerikleri de bilişim suçu kapsamında değerlendirilebilir.
- Dijital Dolandırıcılık (Phishing): Sahte web siteleri, e-postalar veya yazılımlarla kişilerin banka bilgilerini elde edip para çalmak dolandırıcılık suçuna girer.
Bilişim Suçlarında İspat Nasıl Yapılır?
Bilişim suçlarının ispatı, klasik suçlara kıyasla teknik bilgi ve dijital delil analizini gerektirir. Delillerin usule uygun toplanması çok önemlidir. İspat için aşağıdaki yöntemler kullanılır:
1. Log Kayıtları ve IP Adresleri:İnternette yapılan işlemler dijital iz bırakır. IP adresi, işlem tarihi, saat bilgileri delil olarak kullanılır. BTK (Bilgi Teknolojileri Kurumu) ve internet servis sağlayıcılarından alınan log kayıtları davada kritik öneme sahiptir.
2. Cihaz İncelemeleri:Şüphelinin bilgisayar, cep telefonu gibi cihazları adli bilişim uzmanları tarafından incelenebilir. Bu incelemelerle silinmiş veriler dahi ortaya çıkarılabilir.
3. Ekran Görüntüsü ve Yazışmalar:WhatsApp, e-posta, sosyal medya mesajları gibi dijital yazışmalar delil olarak sunulabilir. Ancak ekran görüntülerinin delil niteliği, içeriğin doğruluğunun teknik olarak teyit edilmesine bağlıdır.
4. Uzman Raporları:Bazı karmaşık davalarda bilirkişi incelemesi yapılması gerekebilir. Özellikle siber saldırıların kaynağının tespiti için uzman raporları kullanılmaktadır.
Bilişim Suçlarında Yasal Süreç Nasıl İşler?
Bir bilişim suçu ile karşılaşıldığında izlenecek hukuki süreç şu şekildedir:
1. Suç Duyurusu:İlk adım, olayın yaşandığı yer savcılığına suç duyurusunda bulunmaktır. Delillerle birlikte yapılan başvuru sonrası soruşturma başlatılır.
2. Soruşturma ve İfade Süreci:Savcılık delilleri toplar, şüpheli veya şüpheliler tespit edilirse ifadeye çağrılır. BTK, Emniyet Siber Suçlar Birimi, MASAK gibi kurumlarla bilgi paylaşımı yapılabilir.
3. İddianame ve Ceza Davası:Savcılık yeterli delil elde ederse kamu davası açar. Ceza davası Asliye Ceza veya Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülür.
4. Tazminat Davası (Hukuki Süreç):Mağdur olan kişi veya kurumlar, ceza davasına paralel olarak maddi ve manevi tazminat davası da açabilir. Bu dava Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür.
Sonuç: Dijital Dünyada Hukuki Farkındalık Şart
Bilişim suçları, teknolojiyle birlikte her geçen gün daha karmaşık hale gelmektedir. Bu nedenle bireylerin ve kurumların dijital güvenlik farkındalığına sahip olması, suç durumunda ise zaman kaybetmeden hukuki destek alması büyük önem taşır.
Özellikle delil toplama ve yasal başvuru süreçlerinde yapılan küçük hatalar, davanın seyrini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle İstanbul bilişim avukatından destek almak, sürecin sağlıklı yürütülmesini sağlar.
KAYNAKÇA: https://baf.av.tr/istanbul-bilisim-avukati/
