Ülkemizin pek çok şehri hakkında detaylı bilgiler bulunurken “Hakkari’nin neyi meşhur?” sorusuna cevap vermek birçok kişi için zor olabilir. Ülkedeki konumu ve sosyolojik yapısı gereği göz ardında kalan biricik şehrimiz Hakkari, köklü bir geçmişe ve dikkat çekici değerlere sahiptir.
Doğu Anadolu Bölgesi’nde ve Türkiye genelinde en az ziyaretçi alan şehirlerimizden biri burasıdır. Şehir hakkındaki önyargıları geride bırakmak ve Hakkari’nin zenginliklerini tanımak isterseniz, ilginizi çekebilecek detaylar şunlardır:
Yazı Başlıkları
Hakkari’nin Temiz Havası Türkiye Çapında Meşhurdur
Güvenlik problemleri ve fazla engebeli arazi yapısından dolayı Hakkari’ye çok miktarda konut yatırımı gerçekleştirilmemiştir. Bu durum genel olarak bir dezavantaj ifade eder fakat olumlu sonuçları da vardır. Şehrin havasını kirleten fabrikaların bulunmaması, evlerin fazla yüksek olmaması ve dağlık bölgelerin yeşilliği dikkat çeker.
Günümüz itibariyle insan müdahalesine minimum ölçüde maruz kalmış, temiz havalı bir şehir ziyaret etmek istiyorsanız Hakkari’yi ziyaret edebilirsiniz. Şehrin önemli bir kısmında çayırlar, fundalıklar, meralar ve el değmemiş ağaçlık bölgeler mevcuttur.
Hakkari’nin Tarihi Oldukça Eskiye Dayanır
Hakkari tarihi itibarıyla ülkemizin en zengin bölgelerindendir. Bölgeye ilk yerleşen insanlar topluluklarının Sümer kökenli olduğu bilinir. Sırasıyla Akatlar, Urartular ve Asurlular döneminde de Hakkari büyük öneme sahip olmuştur.
Bölgenin Türk hakimiyetine girmesi on altıncı yüzyılın başında gerçeklemiştir. İran merkezli Safevi Devleti’ne karşı doğu seferi başlatan Yavuz Sultan Selim, 1514 tarihli Çaldıran Savaşı’nda Hakkari’yi Osmanlı topraklarına katmıştır. Anadolu’ya Orta Asya’dan göç eden Türkmenler, buradaki eski halklardan olan Kürt ve Araplar ile huzur içinde yaşamıştır.
Yüzlerce yıldır devam eden kardeşlik, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde etkisini artıran düşünce akımlarıyla bir miktar da olsa etkisini kaybetmiştir. Fakat Hakkari geçmişi ve gelenekleriyle ülkemizin en önemli şehirleri arasında bulunmaya devam etmektedir.
Yüksekova Kebabı
Hakkari Meşhur Yemekleri ile Dikkat Çeker
Anadolu’nun her ili, farklı mutfak kültürlerine sahiptir. “Hakkari’nin neyi meşhur?” sorusuna yemekler açısından birçok cevap verilebilir. Hakkari’de yiyebileceğiniz enfes yemeklerden birkaçı şöyledir:
- Yüksekova Kebabı: Hakkari, et besiciliğinin yüksek verime sahip olduğu bir bölgedir. Geniş otlaklarda beslenen pek çok büyükbaş ve küçükbaş hayvanın eti ayrı bir lezzete sahiptir. Her yarım kiloya 100 gram kuyruk yağı eklenerek hazırlanan kıyma, iri doğranmış maydanoz ile karıştırılır. İdeal miktarda karabiber ve tuz eklenerek kebabın eti hazırlanmış olur. Adana kebabında olduğu gibi kıymalar yassı şişlere saplanmaz. Pişirme için uzun ve ince şişler kullanılır.
- Parmak Kebabı: Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da popüler bir yemektir. Alüminyum tepsi veya borcam içinde yapılabilir. Yuvarlak pişirme kabının etrafına, parmak şeklinde uzun uzun doğranmış kırmızı biber, yeşil biber ve patlıcanlar dizilir. Bunların arasına, yarım domatesler eklenmesiyle görsel açıdan yemeğin görünümü daha güzel bir hal alır. Kabın ortasında kalan boşluğa ise soğanlı etler koyulur. Sebzeler çiğ olarak dizilirken, ortadaki etlerin kısa bir süre pişirilmesi gerekir. Soğanlar ise iyice kavrulmalıdır.
- Sengeser: Tahıl ve etin bir araya geldiği besleyici bir yemektir. Salça ve zeytinyağında kavrulmuş halka soğanlar üzerine haşlanmış kuşbaşı et ve mercimek katılır. Yumuşacık kuşbaşı etin kıvamı, haşlanmış mercimeğin ortaya çıkardığı tatla zenginleşir.
Biraz sulu olsa da sengeser bir çorba çeşidi değildir. Hakkari’yle beraber Şırnak, Van, Bitlis, Muş yörelerinde yaygındır.
- Keledoş: Van ve Hakkari yöresinin meşhur yemeklerinden keledoş da et ve tahılı beraber tüketebileceğiniz besleyici bir yemektir. Soğanla kavrulan ete, haşlanmış nohut ve mercimek eklenir. Sarımsaklı süzme yoğurtla karıştırılan et, tahıl ve soğan üzerine kırmızı biberli yağ dökülür. “Hakkari’nin neyi meşhurdur?” diyenlere ilk olarak tahıllı ve etli yemeklerden söz edilebilir.
Hakkari’de Nereler Gezilir?
Hakkari gezilecek yerler listelerinde pek bulunmayan bir şehirdir. İnsanların güvenlik kaygıları bunun başlıca sebebi sayılır. Fakat son zamanlarda şehrin güvenlik sorunları büyük ölçüde aşılmıştır. Kış mevsiminde fazla soğuk olan şehrimiz, özellikle ilkbahar ve yaz dönemlerinde çok güzeldir. Hakkari’ye gelerek ziyaret edebileceğiniz yerlerden birkaçı şunlardır:
- Hakkari Meydan Medresesi: On sekizinci yüzyıldan kalmıştır. Klasik Osmanlı mimarisinin önemli örnekleri arasındadır. İzzeddin oğlu İbrahim Bey adlı bir hayırsever tarafından inşa ettirilmiştir. Anadolu’nun en güzel medreselerinden biri olsa da popülaritesi düşüktür. Fotoğrafçılıkla uğraşan ve daha önce fazla çekilmemiş fotoğraflar çekmek isteyenler, medreseyi pek çok açıdan çekebilir.
- Kayme Sarayı: Son dönem Osmanlı mimarisinin örneklerindendir. İnşa tarihi 1909 – 1911 olan Saray, Şemdinli ilçesinin Bağlar Köyü’nde bulunur. Bölge halkı, bu yapının Şeyh Muhammet Sıddık adlı bir ağa tarafından yaptırıldığını söyler. Fakat kitabelerde bu isme rastlanmaz. Harabe durumundaki sarayın kuzey ve batı cepheleri sapasağlamdır. Güney ve doğu cepheleri ise büyük ölçüde tahrip olmuştur.
- Taş Köprü: Aynı adı taşıyan pek çok köprü gibi burası da taş malzemeden inşa edilmiştir. Şemdinli Çayı üzerindeki 21 metrelik tarihi köprünün 1898 yılından kaldığı bilinir. Yaptıran kişi ise dönemin zengin ağalarından Şeyh Muhammet Sıddık’tır.
Şehirde ziyaret edebileceğiniz Süleyman Peygamber Camii, Şeyh Ali Camii ve Hızır Peygamber Camii de Osmanlı’nın son dönemlerinden miras kalan önemli yapılardır. “Hakkari’nin neyi meşhur?” diyenler için şehrin köklü geçmişi ve eski yapıları gösterilebilir.