Metal ve beton yığınları arasında sıkışıp kalan insanların doğaya kaçış noktası Agro turizm, her geçen yıl daha da değer kazanmaktadır. Minimalist yaşamın kapılarını aralayan ve özellikle de şehir yılgınlarını konfor alanlarından çıkaran son yılların gözde turizm akımıdır. Toprağı seven, tarımsal aktivitelerin sürecini merak eden, şehir keşmekeşinden uzaklaşmak isteyenler için bir fırsat sunan bu yeni trendi yakında tanıyalım.
Yazı Başlıkları
Agro Turizm Nedir?
Kitle turizminin doğaya verdiği zararlar karşısında bilinçlenen insanlar, son yıllarda sürdürebilir turizm seçeneklerine yönelmektedir. Ekolojik turizmin bir parçası olan Tarım (Agro) turizmi, daha çok şehir yaşamındaki bireyleri toprakla buluşturmayı ve yerel halkın ekonomik kalkınma sağlamasını amaçlamaktadır. Kısaca agro turizm nedir tanımlarsak kişinin köy, kasaba, kırsal alan, tarla, çiftlik gibi tarım ve hayvancılık çalışmalarının yürütüldüğü sürecin bir parçası haline gelmesidir. Küresel çapta görülen Agro turizm türleri şunlardır;
- Rekreasyon: Ziyaretçilere at binme, avlanma, kamp, dalış, bisiklet gibi seçenekler sunulmaktadır
- Eğlence: Daha çok hasat faaliyetine katılarak sonrasında toplanan ürünlerle hazırlanan lezzetlerin keyfini çıkarmaktır
- Tarım eğitimi: Toprağın işlenmesi, tarım makinelerinin kullanımı, hayvan bakımı ve beslenmesi ile ilgili küçük atölye çalışmaları düzenlenir
- Permakültür turizmi: İçerisinde bir felsefeyi de barındırmaktadır. Permakültür çiftliklerine gelen ziyaretçilere, her koşulda insanın ve doğanın uyum içerisinde yaşayabileceği bir dünya tasarımı öğretilir.
Yeni Trend Agro Turizm Nedir? Örnekleri Nelerdir?
Türkiye’deki Agro Turizm Projeleri
Dünyada İtalya, ABD, Romanya, Fransa, İspanya, Portekiz, Birleşik Krallık ve Hindistan’da sıkça rastlanan tarım turizmi ülkemizde de Bozcaada, Ayvalık, Bodrum, Isparta ve TaTuTa’ya kayıtlı 100’e yakın çiftlikte görülmektedir. Agro turizm projeleri yavaş yavaş hayat bulurken her geçen gün sayıları da artış göstermektedir. Bunlardan öne çıkan bazı projeler şöyledir;
- Pastoral Vadi Ekolojik Yaşam Çiftliği
- Bodrum Karaova Bağ Bozumu Şenliği
- Gökçeada Agro Turizm Projesi devam etmektedir. Tamamlandığında tam bir rekreasyon örneği olmaya adaydır
- TATUTA
- Bozcaada Bağ Bozumu Festivali
- Şirince Köyü Projesi
- Bursa Karaoğlan Manda Evi Projesi
- Isparta lavanta ve gül bahçeleri
- Belentepe Permakültür Çiftliği
Türkiye’de Dikkat Çeken Agro Turizm Örnekleri
Ülkemizde kırsal kalkınma için büyük bir fırsat sunan tarım turizmi, son 10 yıl içerisinde ciddi bir sıçrama yapar. Bu eko turizm doğa severleri, deniz kum güneş tatillerinden sıkılanları, tarımsal ve hayvansal üretim aşamalarını merak edenleri, doğa ile uyum içinde tarım turizmi yaşam tasarımını inceleyenleri kendisine çekmektedir. İşte ülkemizdeki bazı tarım turizmi örnekleri neler birlikte inceleyelim.
Bozcaada Bağ Bozumu Festivali
Ülkemizdeki en güzel tarım turizmi örnekleri arasında yer alan Bozcaada Bağ Bozumu Festivali, adanın sakin, dingin, huzurlu ve yavaş haline daha da değer katmaktadır. 2018 yılından bu yana devam etmekte olan proje, her yıl eylül ayında tekrarlanmaktadır. 5000 yıllık bağcılık geçmişine sahip Bozcaada, etkinlikleri ile mavinin kıyısındaki bağlarında misafirlerine agro terapi imkânı sunmaktadır.
Etkinlik kapsamında, misafirler bağ bozumu hakkında bilgilendirilir ve sepet sepet üzüm hasadı gerçekleştirilir. Sonrasında ise geriye konserler, tadım stantları, yarışmalar ile adanın keyfini çıkarmak kalır.
2020 yılında Covid-19 pandemi sebebi ile iptal edilen Bozcaada Bağ Bozumu Festivali’nin 2021 yılının eylül ayında gerçekleşmesi beklenmektedir. Agro turizm için konaklama, adadaki pansiyon ya da kamp alanlarında yapılabilir.
Pastoral Vadi Ekolojik Yaşam Çiftliği
Fethiye Yanıklar Köyü dağları arasında yemyeşil bir ovada bulunan Pastoral Vadi Ekolojik Yaşam Çiftliği, 1999 yılından bu yana doğayla uyum içinde misafirlerini ağırlamaktadır. TATUTA üyesi olan çiftlik, ziyaretçilerini tarımsal ve hayvansal faaliyetlerine ortak etmektedir. Çiftlikte tarımsal aktiviteler aylara göre belirlenir. Bu takvime göre yapılan etkinlikler şöyle;
- Kompost unsurları tanıma ve hazırlama
- Sera yapımı ve düzeni
- Fidelerin toprakla buluşturulması ve gübreleme işlemi
- Toprakta tırmıklama, çepinleme ve ot yolma işlemleri
- Meyve sebze hasatı
- Tavuk, koyun bakımı
- Erişte kesme, reçel, marmelat, salça, pekmez, şarap, tarhana, nar ekşisi, domates sosu hazırlama
- Zeytin hasatı ve yemeklik zeytin kurma
- Kış bahçesi kurma, odun kesme
Çiftlik sakinleri, agro turizm için gelen misafirlerini taş, kerpiç, ahşap ve bungalov yapılarında konaklama imkanı sunmaktadır. Dileyen kişiler çadırda da kalabilmektedir
Bodrum Karaova Bağ Bozumu Şenlikleri
Bodrum Karaova Bağ Bozumu Şenlikleri
Bodrum’da ilçe sakinleri ve yerel yönetim tarım arazilerinin kitle turizmi uğruna heba edilmemesi için büyük bir mücadele vermektedir. Karaova Bağ Bozumu Şenlikleri ile ekolojik yapının korunması hem de kırsal kalkınma adımları atılmaktadır. Ulusal ve uluslararası vatandaşların ilgi gösterdiği şenlikler yedinci yılına girmektedir. Etkinlik kapsamına;
- Bağlardan üzüm toplama
- Mahzenlerde şarap üretimi ve tadımı gerçekleştirilir.
Tatuta
TATUTA Projesi
Organik Çiftliklerde Dünya Çapında Fırsatlar (WWOOF) oluşumu üyesi Türkiye, Buğday Derneği aracılığı ile TATUTA ( Ekolojik Çiftliklerde Tarım Turizmi ve Gönüllü Bilgi, Tecrübe Takası) projesini 2003 yılında hayata geçirir.
Halen daha günümüzde varlığını sürdüren TATUTA, 74 katılımcısı ile agro turizm için kapılarını açmaktadır. Türkiye’nin dört bir yanından ev sahibi statüsüne başvurulabildiği gibi gönüllü olarak da projenin parçası olabilirsiniz.
Isparta Lavanta ve Gül Bahçeleri
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı ve Anadolu Efes Kalkınma Programı tarım turizmi teşvik çalışmaları sayesinde Kuyucak Köyü 3000 hektarlık lavanta bahçeleri ile artık tek başına bir markadır.
Isparta’nın Keçiborlu bölgesindeki Kuyucak köyü dışında, Kuşçular ve Çukurören köyleri de mor bahçelerinde misafirlerini ağırlamaktadır. Yöre evlerinde konaklama yapılabilmektedir.
Diğer yanda Sebir ve Kılıç kasabalarındaki, gül bahçeleri yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgisini çekmektedir. Mayıs ayında başlayan gül hasatı etkinliğine katılan turistler aynı zamanda aynı bölgedeki yağ fabrikalarında gül yağı çıkarma işlemine ortak olabilmektedir. 2020 yılında ziyaretçisiz kalan tarlaların bu yıl içinde hareketlenmesi beklenmektedir. Mis kokulu lavanta ve gül diyarında turistleri bekleyen diğer etkinlikler şöyle;
- Lavanta yağı üretimi
- Ayrıca lavantadan üretilen bal, çay, süt tadımı yapılabilir. Lavanta suyu, yastığı, sabunu temin edilebilir
- Gül yağı ve suyu çıkarma
Belentepe Perma Kültür Çiftliği
Belentepe Permakültür Çiftliği
Tam bir eğitim ve tarım turizmi örneği olan Belentepe Permakültür Çiftliği sürdürülebilir bir ekolojik yaşam tasarımının atölye çalışmaları ile anlatıldığı yerdir. Günübirlik ve konaklamalı aktiviteleri bulunmaktadır.
Pandemi dolayısıyla sadece online eğitimlerine devam eden Belentepe Çiftliği, normal düzeninde atölye çalışmaları düzenlemektedir. Ayrıca atölye eğitimleri dışında çiftlikte konaklama yapılmasına müsaade edilmemektedir. Güneş ve rüzgârdan kendi enerjilerini üreten bu doğa içindeki eğitim tesisinde gerçekleştirilen aktiviteler ise şöyledir;
- Bahçecilik
- Doğal yapı inşası
- Peynir yapımı
- Gıda ormanı kurulumu
- Bağ bozumu sonrasında şarap ve pekmez yapımı
- Yoga ve doğal beslenme
- Online peynir yapım atölyesi
- Online bahçecilik kursu
- Online doğa ile tasarıma giriş
- Online perma kültür tasarım sertifika kursu