Çanakkale, insanlık tarihinin en büyük çarpışmalarından birine şahit olmuş bir bölgedir. “Çanakkale’nin neyi meşhur?” sorusuna verilecek ilk cevap şehrin tarihidir. Birinci Dünya Savaşı’nda halkımızın işgalcilere karşı gösterdiği inanılmaz direnç, Çanakkale’nin dünya çapında bilinen bir sembolü olmuştur.
Çanakkale’nin Neyi Meşhur? Çanakkale Gezilecek Yerler
Şehirde ziyaret etmeniz ilk yer, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı’dır. Gelibolu yarımadasının Eceabat ilçesindeki bu bölgede birçok sembolik anıt ve şehitlik bulunur. Bağımsızlık mücadelemizin nelere mâl olduğunu anlayabilmeniz için ilk olarak Çanakkale şehitliklerine uğramanız tavsiye edilir. Şehrin tarihî önemini algılayabilmek için şehitlikleri ziyaret ettikten sonra, dikkatinizi çekebilecek diğer mekanlar şöyledir:
- Kilitbahir Kalesi: Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u kuşattığı sırada bölgeye Avrupa’dan gelecek desteği kesmek istemiş ve bu kaleyi inşa ettirmiştir. Yaklaşık 220 metre uzunluğundaki kalenin inşası 1452’de tamamlanmıştır. Orta Çağ’ı kapatarak Yeni Çağ’ı başlatan Fetih’te büyük yararlılık gösteren Kilitbahir, Çanakkale’nin başlıca değerleri arasındadır.
- Çimenlik Kalesi: Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilmiş bir diğer kaledir. Çanakkale’nin tarihi yerleri arasında bulunan Çimenlik Kalesi’ne “Kale – i Sultaniyye” adı da verilmiştir. Yeni başkent İstanbul’u Avrupalı devletlerden korumak ve deniz güvenliğini sağlamak için 1462’de inşasına başlanmış ve çalışmalar 1 yılda sona ermiştir. Çanakkale savaşlarında aktif olarak değerlendirilen Çimenlik Kalesi’nin tarihî değeri büyüktür.
- Aynalı Çarşı: Birçok eşyanın satıldığı Aynalı Çarşı, 1889’dan beri hizmete açıktır. Hediyelik eşyalar alabileceğiniz çarşıyı Elya Halyo adlı bir Yahudi inşa ettirmiştir. Çarşının inşa edilme sebebi, Sultan İkinci Abdülhamid’in on beşinci tahta çıkış yıldönümünü kutlamaktır.
- Ayazmapınar Tabiat Parkı: “Çanakkale’nin neyi meşhur?” diyenler için tarihî mekanlar kadar yeşil bölgelerden de bahsedilebilir. Ayazmapınar Tabiat Parkı, kapsamında bulunan karaçam ormanı ile meşhurdur. Meşe, gürgen, kestane, ıhlamur ağaçları bölgeye yeşillik katan diğer türlerdir. Kuzeyinden geçen Ayazma Deresi, tabiat parkına adını vermiştir. Ayrıca parkın batısından Çınarcık Deresi geçer.
Çanakkale’nin Hangi Yemekleri Meşhurdur?
Çanakkale, balıkçılık faaliyetlerinin gelişmiş olmasıyla tanınan bir şehrimizdir. Tarıma elverişli arazilere sahip olduğu için, Çanakkale yemekleri arasında sebzeli lezzetler de bulunur. Bölge insanının severek tükettiği yemekler şunlardır:
- İskorpit Çorbası: Çanakkale kıyılarında bol bol mevcut olan iskorpit balığından yapılır. İstenen miktarda balık, temizlenmiş fakat parçalanmamış halde suyun içine koyulur. Birer adet soğan, patates, havuç ve iki defne yaprağıyla haşlanır. Haşlanan balıklar, kılçıktan temizlenirken sebzeler rendelenir. Küçük parçalara ayrılan iskorpitler, rendelenmiş sebzelerle balık suyunda tekrar pişirilir. Tercihe bağlı miktarda tuz ve biber kullanılabilir. Kış aylarında sık tüketilen iskorpit çorbası, protein ve sağlıklı yağ asitleri bakımından zengindir.
- Melki: Çanakkale’nin meşhur yemekleri listesinde bulunan melki kavurması, çeşitli adlara sahip bir mantar ile yapılır. Çintar, kanlıca ve melki adlarıyla bilinen mantarın literatürdeki adı Lactarius deliciosus’tur. Batı Karadeniz ve Marmara’da yaygındır. İri doğranan mantarlar soğanla kavrulur. İsteğe göre salça ve yeşil biber eklenebilir.
- Tumbi: Soğan, patlıcan, maydanoz ve domatesin buluştuğu pratik bir yemektir. Öncelikle soğan ve göce kavrulur. Küçük küçük doğranmış domatesler ve biraz daha iri kesilmiş patlıcanlar tava eklenir. Tavanın yarısını dolduracak miktarda su koyularak malzemeler bir süre pişmeye bırakılır. Suyunu çeken sebzeli ve göceli karışım bir tepsiyle fırına verilir.
- Peynir Helvası: “Çanakkale’nin neyi meşhur?” diyenler için peynir helvasından mutlaka bahsedilmelidir. Çanakkale yöresine özgü, tuzsuz bir çeşit peynirle yapıldığı için tatlı bu ismi almıştır. İrmik, peynir, un, şeker ve yumurta sarısıyla hazırlanan tatlı harcı, bir tepside pişirilerek servis edilir. Çanakkale’de yalnızca peynir helvası yapan tatlıcı dükkanları bulunur.