Bilmeceler, pek çoğumuzun çocukluğunu temsil eden önemli oyunlardan biridir. Bilmeceler için genellikle oyun ifadesi kullanmak doğru değildir ama çocukluk döneminde daha aktif yer aldığı ve neredeyse tüm yetişkinlerin çocukluğundan kalma ezberlerinde birer bilmece olduğu için oyun olarak nitelendirilmektedir. Diğer yandan bilmeceler günümüzde şekillenerek bulmacalarla bileşmiş durumdadır, bu nedenle de yetişkinler tarafından da sıkça kullanılan bir etkinliktir.
Bilmecelerin Kullanım Alanları
Bilmecelerin çocuklar üzerinde zihin geliştirici özelliği olurken yaşlılar üzerinde de zihin tazeleyici bir özelliği olmaktadır. Gençler ve genç yetişkinler ise daha çok zaman geçirme ve eğlenme aktivitesi olarak bilmeceleri tercih ederler. Tercih edilme sebebi her ne olursa olsun bilmecelerin insanlar arasında çok geniş kullanılma alanı vardır. Kullanıldıkları alanlar için de sadece gazete ve dergilerin eğlence sayfalarını örnek vermek yanlış olur. Bilmeceler, eğitim sektöründe içerisinde okul kitaplarında yer alırken, sağlık sektöründe de bazı hastaların tedavilerinde kullanılmaktadır. Özellikle zihinsel problemleri olan çocuk ya da yetişkinlerin tedavilerinde kullanılan bilmeceler bir yandan bilgi aktarımına da yardımcı olmaktadır.
Yolculukları Neşelendiren Bilmece Çeşitleri
Bilmeceler kimi zaman çocukluğumuzun aynası olurken çeşitliliği ile de sıradanlıktan uzak ve çoğunluğun taleplerini karşılayan bir yapıda olur. Hatta aynı noktadan hareketle bilmecelerin, seyahat ve tatillerde de anne-babaların çocukları ile iletişimini kuvvetlendirdiğini söyleyebiliriz. Kişilerin zevk ve tarzları farklılık göstermekte olsa da bilmece çeşitleri bu farklılıklara hitap eden çeşitliğe sahiptir.
- Söylemli Bilmeceler: Kalabalık bir grup içerisinde anlatımın ön planda olduğu kişilerin birbirlerine bilmeceler sorduğu ve sosyalleşmenin olduğu bilmece çeşididir. Şiirsel ve ahenkli söylemi ile aynı zamanda kulağa hitap eder, bu nedenle tekerlemeli bilmeceler de olabilmektedir. Kişilerin bilmecenin cevaplarını bulmak için birbirleri ile yarış halinde olduğu ve cevabın en hızlı bulunduğu bilmecelerdir. Bu da demek oluyor ki kalabalık tatillerde bu bilmeceleri tercih edebilirsiniz.
- Yazılı Bilmeceler: Söylemli bilmecelere göre yalnız cevaplanabilinen ve anlatımın sözlü olmadığı, yazıyla aktarılan bilmecelerdir. Cevabı bulmak için acele etmeye gerek yoktur, uzun süre üzerinde düşünüleceği için zorluk seviyesi yüksektir. Kulaktan ziyade göze hitap eden bir tarzı vardır. Bu nedenle kıta şeklinde ya da mısra, beyit gibi şekillerde uyumlu bir yazılımı öne çıkar. Eskiye dayanan kitaplaşmış bilmeceler için de yazılı bilmece ifadesini kullanabiliriz. Yazılı bilmecelere ek olarak sözcük avı gibi kelimelerin yer aldığı bulmacaları da ekleyebiliriz. Yalnız ve 2 kişilik tatillerde bu yazılı bilmeceler en mantıklı seçenek.
- Şekilli Bilmeceler: Şekilli bilmeceler daha çok günümüzde bulmaca olarak ifade edilse de temelinde birer bilmece çeşididir. Çünkü yapısında nesneyi bulmak için ipuçlarından hareket edilir. Bu nedenle çengel, kare, altıgen, sarma, halka ve benzeri bulmacalar da genel olarak şekilli bilmecelerdir. Mozaik ve resimli bulmacalar da yine şekilli bilmecelerdendir. Tüm bu bulmaca çeşitleri bilmecelerin tarihsel değişimi sonucunda bulmaca olarak ifade edilmiştir.
- Bilmece Tarzı Oyunlar: Yetişkinlerle birlikte çocuklar da doğal olarak teknolojiyi kullanıyorlar. Artık, çocuğuma tablet ya da telefon vermem demek epey zor ama dijital cihazlarda hangi oyunları oynayabileceğini belirlemek mümkün. Özellikle reklam içermeyen, ekran başında geçirilen süreyi dikkate alan ve güvenli uygulamaları/oyunları tercih etmeniz önemli. 4-13 yaş arası çocuklar için reklamsız zeka oyunları sunan MentalUP, bu seçenekler arasında en alkışlanabilecek olanı.
Bilmece Tadında ve Reklamsız Çocuk Oyunu MentalUP’ı inceleyin
Çocukluktan Günümüze Bilmece Örnekleri
Bilmeceler, çocukluğun bir parçası olduğu için bilmecelerin hatırlanması demek çocukluktan günümüze aktarım demektir. Çocukluğumuzu günümüze getirmek, günümüzden çocukluğumuza gitmek ya da günümüzdeki çocuklarla buluşmak için bazı çocuk bilmecelerini çözmek keyif verecektir. Diğer yandan bazı bilmeceler yöreleri ile de tanınmaktadır.
- Bilmece: Dayak yer suçu yok, dışı var içi yok.
Cevabı: Davul (Elazığ Bilmecesi)
- Bilmece: Üstü pamuktur biçilir, altı çeşmedir içilir.
Cevabı: Koyun (Şanlıurfa Bilmecesi )
- Bilmece: Bir küçük canı var, nefesi var kanı var.
Cevabı: Kuş (Sivas Bilmecesi)
- Bilmece: Yemesi tatlı, maymun suratlı. Kuru kafa, attım rafa.
Cevabı: Ceviz (Balıkesir Bilmecesi)
- Bilmece: İçi kara dışı kara, bunu bilmeyen maskara.
Cevabı: Zeytin (Çankırı Bilmecesi)
- Bilmece: Altın kapamaz, gümüş tapamaz, dünya yapamaz.
Cevabı: Yumurta
- Bilmece: Buradan konuşulur, oradan cevap verilir.
Cevabı: Telefon
